राजेन्द्र जी,
काठमाडौँ । भारत आफ्नो आक्रामक नीतिबाट पछि हटेको छैन। भारतले सीमा अतिक्रमण गर्दै हवाई क्षेत्रको अतिक्रमण गरिरहेको छ । पाकिस्तानले भारतीय उक्साहटको जवाफ दिएको छ, तर भारत आक्रोशबाट पछि हटेको छैन। हालैको उदाहरण पाकिस्तानी वायुसेना द्वारा पूर्ण निगरानीमा हालैका दिनहरूमा भारतीय क्षेत्रबाट प्रहार गरिएको सम्भवतः निशस्त्र सुपरसोनिक मिसाइल हो, तर यो आफैं दुर्घटनाग्रस्त भयो। भारतको तथाकथित सर्जिकल स्ट्राइक होस् वा भारतीय पनडुब्बीहरू, वा पाकिस्तानी जलक्षेत्रमा अतिक्रमण, पाकिस्तानले सधैं सहिष्णुताका साथ काम गरेको छ, तर भारतीय सेनाको गैरजिम्मेवार व्यवहारले क्षेत्र मात्र नभई विश्व शान्तिलाई पनि खतरामा पार्ने देखिन्छ।

तीन मिनेट २४ सेकेन्डमा भारतीय क्षेप्यास्त्र पाकिस्तानको आकाशमा उडेर गए पनि पाकिस्तानी वायुसेनाले जानाजानी उक्साहटबाट बच्न कुनै कारबाही नगरेकोमा कुनै शंका छैन तर शत्रु राष्ट्रले हवाई क्षेत्रको उल्लङ्घन गर्नु सामान्य घटना होइनस जसको नतिजा खतरनाक हुन सक्छ।

विश्वले यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिनुपर्छ र छानबिनको माग गरे पनि भारतीय रक्षामन्त्रीले आफ्नो गल्ती स्वीकार गर्दै घटनाको छानबिन गर्ने घोषणा गरेका छन् । तर, यो पाकिस्तानसँगको संयुक्त अभियानबाट गर्नुपर्छ । जसले गर्दा यो मानवीय गल्ती वा जानाजानी षड्यन्त्र हो भन्ने प्रष्ट हुन्छ किनभने यसअघि पनि भारतले पटकपटक युद्ध र उक्साहटको ज्वाला सल्काएको छ ।

भारतले पाकिस्तानी सीमामा घुसपैठ गर्ने वा कहिलेकाहीँ हवाई क्षेत्रको उल्लङ्घन गर्ने बानी परेको छ र पछि यस सम्बन्धमा विभिन्न बहाना बनाइन्छ। यस मामिलामा भारत सरकार र यसको रक्षा मन्त्रालयको रवैया अत्यन्तै गैरजिम्मेवारपूर्ण छ । अन्तर्राष्ट्रिय नैतिकता र कूटनीतिक सिद्धान्तअनुसार भारतले आफ्नो गल्तीको लागि तुरुन्तै माफी माग्नुपर्ने थियो, तर पाकिस्तानले बिन्दु पहिचान गरेको दुई दिनपछि दिएको सम्पूर्ण स्पष्टीकरणमा माफी माग्नुपर्ने अवस्था छैन। तर, यदि पाकिस्तानले यस गम्भीर सीमा उल्लङ्घनमा असाधारण संयम नदेखाएको भए र आफ्नो अन्तर्राष्ट्रिय सिमाना र हवाई क्षेत्रको रक्षाको लागि आफ्नो अपरिहार्य अधिकार प्रयोग गरी आक्रामक प्रतिक्रिया दिएको भए दुई आणविक शक्तिहरूबीच युद्ध सुरु हुन सक्छ।

पाकिस्तानले धैर्यताका साथ अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा भरोसा राखेको छ, तर उसले आफ्नो रक्षालाई बेवास्ता गरिरहेको छैन। पाकिस्तानको सशस्त्र सेना देशको रक्षा र आफ्नो सिमानाको रक्षा गर्न पूर्ण रूपमा तयार छ। पाकिस्तानको सेनाले विगतमा सीमापार आतंकवाद वा हवाई क्षेत्र उल्लङ्घनको तत्काल सूचना मात्र लिएको छैन तर कडा जवाफ पनि दिएको छ। तर, भारतको एउटै गल्तीले यस क्षेत्रलाई ठूलो युद्धको छेउमा पुर्‍याउन सक्छ तर हामीलाई हाम्रो सेना र सुरक्षा निकायको क्षमतामा पूर्ण विश्वास छ, हाम्रा सशस्त्र बलहरू प्रत्येक परीक्षा र सङ्कष्टको घडीमा सफल भएका छन्, उनीहरूले कहिल्यै गरेनन्। आफ्ना जनतालाई निराश तुल्याएका छन् र उनीहरूले भविष्यमा त्यसो गर्ने आशा गर्न सकिन्छ। पाकिस्तानी सेना सिमानाको संरक्षक र संरक्षक हो र सम्पूर्ण राष्ट्र आफ्नो सेनाको साथमा उभिएको छ।

धन्यबाद, पाकिस्तानी वायुसेनाले सुरुमा भारतीय भूभागबाट पाकिस्तानमा यो भारतीय क्षेप्यास्त्रको उडानको दिशा निर्धारण गरे तापनि, आफ्नो निगरानीमा मात्र सीमित रह्यो, र त्यसैले यस क्षेत्रको गल्तीले हुन सक्ने ठूलो क्षति र विनाशबाट जोगियो। भारतीय सैन्य अधिकारीहरु। यस सन्दर्भमा भारतीय क्षेप्यास्त्र उडेको रुट नै यात्रुवाहक विमानहरूको उडान मार्ग थियो भन्ने पक्षलाई नजरअन्दाज गर्नुहुँदैन । पूरै घटनालाई भारतको गल्ती नभई गल्ती भएको नभई पनि यो सम्भावित निशस्त्र सुपरसोनिक मिसाइल दुर्घटना हुनुअघि यात्रु विमानसँग ठोक्किएको भए कति जनधनको क्षति हुन्थ्यो भन्ने अनुमान गर्न सकिन्छ । मियाँ चन्नु।

पाकिस्तानी विदेशमन्त्री शाह महमूद कुरैशीले भारतले गल्ती स्वीकार गरेपछि आफ्नो प्रतिक्रियामा भनेका छन्, ‘यो गल्तीले दुई देशबीच आकस्मिक युद्ध निम्त्याउन सक्छ, त्यसैले भारतले छानबिन गरी दोषीलाई कारवाही गर्नुपर्छ र यसरी दुई देशबीचको ठूलो गल्ती भएको छ । केही हदसम्म सच्याइनेछ ।

भारतले आफ्नो आक्रामक व्यवहारका लागि कहिल्यै माफी मागेको छैन र यसपटक पनि त्यसो गर्ने मनसाय छैन भन्ने कुरामा कुनै शंका छैन। यस सम्बन्धमा पाकिस्तानले सम्पूर्ण मुद्दालाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा उठाउनुपर्छ, ताकि भारतलाई अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा जवाफ दिन सकोस्। यदि पाकिस्तानले सुविधाको लगाम राख्यो भने भारतले अर्को कदम चाल्न सक्छ। अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले तुरुन्तै अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई सम्पर्क गरी सबै तथ्यहरू बारे जानकारी गराउनुपर्छ। यसअघि अमेरिकी गुप्तचर निकायले आफ्नो वार्षिक प्रतिवेदनमा दुई आणविक शक्तिबीच चिंगारी निस्कन सक्ने चिन्ता व्यक्त गरेको थियो । ढिलो हुनुअघि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले पनि भारतीय आक्रमणको सामना गर्नुपर्छ ।

पाकिस्तानले धैर्यताका साथ अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा भरोसा राखेको छ, तर उसले आफ्नो रक्षालाई बेवास्ता गरिरहेको छैन। पाकिस्तानको सशस्त्र सेना देशको रक्षा र आफ्नो सिमानाको रक्षा गर्न पूर्ण रूपमा तयार छ। पाकिस्तानको सेनाले विगतमा सीमापार आतंकवाद वा हवाई क्षेत्र उल्लङ्घनको तत्काल सूचना मात्र लिएको छैन तर कडा जवाफ पनि दिएको छ।

तर, भारतको एउटै गल्तीले यस क्षेत्रलाई ठूलो युद्धको छेउमा पुर्‍याउन सक्छ तर हामीलाई हाम्रो सेना र सुरक्षा निकायको क्षमतामा पूर्ण विश्वास छ, हाम्रा सशस्त्र बलहरू प्रत्येक परीक्षा र सङ्कष्टको घडीमा सफल भएका छन्, उनीहरूले कहिल्यै गरेनन्। आफ्ना जनतालाई निराश तुल्याएका छन् र उनीहरूले भविष्यमा त्यसो गर्ने आशा गर्न सकिन्छ। पाकिस्तानी सेना सिमानाको संरक्षक र संरक्षक हो र सम्पूर्ण राष्ट्र आफ्नो सेनाको साथमा उभिएको छ।